Knowledge center

Các mô hình khu công nghiệp, khu kinh tế mới tại Nghị Định 35

Trước nhu cầu phát triển và đòi hỏi từ thực tiễn từ các nhà đầu tư trong và ngoài nước, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 35/2022/NĐ-CP với nhiều điểm sửa đổi, bổ sung mới tiến bộ hơn so với Nghị định 82/2018/NĐ-CP về quản lý khu công nghiệp, khu kinh tế. Trong đó, việc bổ sung các mô hình mới tại khu công nghiệp, khu kinh tế được coi là điểm mới đáng quan tâm tại Nghị Định 35.

1. TỔNG QUAN

Hiện nay, mô hình phát triển các khu công nghiệp, khu kinh tế trên thế giới đã thay đổi đáng kể theo hướng chuyên ngành, chuyên môn hóa và phát triển bền vững, đảm bảo tính hiện đại, cạnh tranh và bắt kịp các tiến trình của cách mạng công nghiệp thời 4.0. Ở Việt Nam, các khu công nghiệp vẫn chủ yếu phát triển theo hướng đa ngành, đa lĩnh vực. Mặc dù, những năm gần đây, một số loại hình khu công nghiệp sạch (khu công nghiệp sinh thái), khu công nghiệp chuyên ngành, khu công nghiệp phụ trợ đã bước đầu được thành lập tại một số địa phương, nhưng số lượng vẫn còn hạn chế và gặp nhiều khó khăn trong việc chưa được đầu tư cơ sở hạ tầng đồng bộ, chưa có khu dân cư và các công trình tiện ích cho chuyên gia và người lao động. Bên cạnh đó, các khu kinh tế ven biển hiện nay cũng đều có chung định hướng đầu tư, phát triển đa ngành và chưa xác định rõ các ngành then chốt cần tập trung phát triển, gắn với lợi thế của từng khu kinh tế và khai thác hiệu quả kinh tế biển.

Với mục tiêu phát triển các mô hình khu công nghiệp mới tiên tiến, phù hợp với xu hướng đang phát triển trên thế giới; tăng  tính liên kết, hỗ trợ giữa các doanh nghiệp trong khu và giữa các khu với nhau trên phạm vi từng địa phương, vùng kinh tế và quốc gia. Chính phủ đã có chỉ đạo, tại nghị quyết số 50/NQ-CP ngày 20/05/2021 và quy định cụ thể tại Nghị định 35 nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động và đẩy mạnh sự phát triển các loại hình khu công nghiệp mới.

2. NỘI DUNG

Nghị Định 35 quy định thêm 02 mô hình mới về khu công nghiệp và 02 mô hình mới về khu kinh tế cụ thể như sau:

Khu công nghiệp chuyên ngành (Điều 2.4, Nghị Định 35): Là loại hình khu công nghiệp chuyên sản xuất và cung ứng dịch vụ cho sản xuất sản phẩm thuộc một ngành, nghề nhất định như: dệt may, da giày, ô tô, điện tử,… Trong khu công nghiệp chuyên ngành phải có tối thiểu 60% diện tích đất của khu công nghiệp được sử dụng để thu hút các dự án đầu tư thuộc ngành, nghề chuyên ngành cụ thể đó. Khu công nghiệp chuyên ngành được khuyến khích, được hưởng nhiều thuận lợi, ưu đãi về thủ tục, miễn giảm tiền thuê đất, ưu tiên vay vốn tín dụng, ưu đãi về thuế,… (Điều 32, Nghị Định 35).

Việc bổ sung này nhằm mục tiêu để hình thành nên sự liên kết chặt chẽ trong sản xuất và đẩy mạnh hợp tác sản xuất kinh doanh giữa các doanh nghiệp trong cùng một ngành. Vì vậy, giữa các doanh nghiệp sẽ có sự liên kết giúp cho tối ưu hóa dây chuyền sản xuất, nâng cao khả năng cạnh tranh và tham gia chuỗi giá trị gia tăng toàn cầu của các ngành công nghiệp Việt Nam.

Khu công nghiệp công nghệ cao (Điều 2.6, Nghị Định 35): Là loại hình khu công nghiệp thu hút các dự án đầu tư khoa học và công nghệ, công nghệ cao, chuyển giao công nghệ, bảo vệ môi trường, khởi nghiệp sáng tạo, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu và phát triển, giáo dục và đào tạo,  cơ sở ươm tạo công nghệ, cơ sở ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Trong khu công nghiệp công nghệ cao, phải có tối thiểu 30% diện tích đất công nghiệp của khu công nghiệp được sử dụng để thu hút các dự án đầu tư nêu trên. Khu công nghiệp công nghệ cao được khuyến khích, được hưởng nhiều thuận lợi, ưu đãi về thủ tục, miễn giảm tiền thuê dất, ưu tiên vay vốn tín dụng, ưu đã về thuế,… (Điều 32, Nghị Định 35).

Việc bổ sung quy định này nhằm nâng cao trình độ và năng lực công nghệ, năng lực sản xuất tiên tiến, hiện tại của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp hiện nay. Qua đó, giúp cho các địa phương có một nền tảng vững chắc về khoa học, tạo ra các công cụ sản xuất mới dựa trên khoa học kỹ thuật, đáp ứng tốt với yêu cầu sản xuất kinh doanh trong thời đại 4.0 hiện nay.

Khu kinh tế chuyên biệt (Điều 2.16, Điều 5.4, Nghị Định 35): Là loại hình khu kinh tế được thành lập ở vùng kinh tế trọng điểm, có diện tích từ 5.000 ha trở lên, có khả năng kết nối thuận lợi các trục hành lang kinh tế khu vực và quốc tế, tiếp cận dễ dàng với các thị trường quốc tế.

Việc thêm loại hình này để các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trong vùng kinh tế trọng điểm có cơ hội phát triển, phát huy tổng hợp các lợi thế về điều kiện kết nối thị trường quốc tế thuận lợi, nguồn nhân lực chất lượng cao tại khu vực để tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao nhằm thu hút và phát triển các ngành, lĩnh vực có tính cạnh tranh quốc tế.

Khu phi thuế quan trong khu kinh tế (Điều 2.17, Điều 30, Nghị Định 35): Là khu vực có ranh giới địa lý được xác định trong quy hoạch chung xây dựng khu kinh tế, ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng, bảo đảm điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan đối với hàng hóa xuất, nhập khẩu và phương tiện vận tải, các vấn đề liên quan đến xuất khẩu và nhập khẩu (bao gồm: hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát của hải quan,…).

Khu phi thuế quan trong khu kinh tế thực hiện các hoạt động thương mại, đầu tư, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ như: tạm nhập, tái xuất hoặc tạm xuất, tái nhập, quá cảnh, chuyển khẩu, trung chuyển hàng hóa; cung cấp dịch vụ liên quan đến hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu; kinh doanh hàng miễn thuế, hành miễn thuế giảm giá; dịch vụ logistics; sản xuất, gia công, tái chế, lắp ráp, phân loại, đóng gói hàng xuất khẩu, nhập khẩu và cung cấp dịch vụ liên quan và các hoạt động kinh doanh hàng hóa, dịch vụ khác theo quy định của pháp luật.

3. KẾT LUẬN

Việc bổ sung các mô hình khu công nghiệp, khu kinh tế mới này làm tăng sức thu hút đầu tư trong khu công nghiệp, khu kinh tế, qua đó, hoàn thiện một số loại hình khu công nghiệp, khu kinh tế mà ở Nghị Định 82/2016/NĐ-CP còn chưa quy định rõ.

Trần Ngọc Long (Trợ lý luật sư)